واکسن آنفولانزا : با شروع فصل پاییز سوالات زیادی درباره لزوم تزریق واکسن آنفولانزا و چگونگی تزریق آن مطرح میشود. آنفولانزا بیماری است که به سرعت شیوع می‌یابد.
بیشترین زمان احتمال ابتلا به آنفولانزا ماه‌های مهر تا اسفند است. اگرچه برخی نشانه‌های بیماری سرماخوردگی و آنفولانزا مشابه هم است ولی این واکسن در مقابل سرماخوردگی از ما محافظت نمی‌کند. واکسن آنفولانزا دو تا سه هفته پس از تزریق بر علیه سه سویه از ویروس‌ها محافظت میکند؛ بنابراین دقیقا قبل یا بعد از واکسیناسیون احتمال درگیری با سویه‌های بیماری‌زا وجود دارد.
اولویت تزریق واکسن آنفولانزا با چه کسانی است؟
بر اساس دستور سازمان بهداشت جهانی اولویت تزریق واکسن به این ترتیب است: بیماران دیالیزی و پیوند کلیه، بیماران تالاسمی ماژور، بیماران کبدی شامل :سیروز و پیوند کبد، بیماران سرطانی که تحت شیمی درمانی یا رادیوتراپی قرار دارند و در آخر پرسنل بهداشتی درمانی پس همه افراد از این واكسن استفاده كنند، بلكه افراد با بیماریهای خاص یا سالمندان بیش از سایرین به استفاده از این واكسن نیاز دارند.
همه افراد به ویژه افراد بالای ۶۵ سال و کودکان سه تا ۱۲ سال می‌توانند واکسن آنفلوآنزا را تزریق کنند.
همچنین افرادی که بیماریهایی نظیر پرفشاری خون، دیابت، مشکلات ریوی و کبدی، نارسایی کلیوی و کمخونی دارند و همه کسانی که به نوعی با داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی سروکار دارند بهتر است این واکسن را تزریق کنند.
بسیاری از افراد جامعه نیازی به مصرف واکسن آنفلوآنزا ندارند؛ مصرف این واکسن در اطفال و افرادی است که نقص ایمنی داشته و یا افراد مسنی که بیماریهای زمینه‌ای مانند آسم دارند همچنین بیماران سرطانی نیز می‌توانند برای افزایش ایمنی بدن در برابر سرماخوردگی از این واکسن استفاده کنند.
آیا کودکان می‌توانند دریافت کننده واکسن آنفولانزا باشند؟
تزریق این واکسن در کودکان زیر ۳۶ ماه به میزان دو دوز به فاصله ۴۵ روز، تزریق میشود که هر دوز مصرفی برای این کودکان، نصف دوز بزرگسالان است.
همچنین برای کودکان ۳۶ ماه تا ۱۲ سال که برای نخستین بار این واکسن را تزریق می‌کنند، طی دو مرحله و با دوز کامل تزریق میشود اما برای افراد بالای ۱۲ سال فقط یک بار تزریق میشود.
آیا واکسن آنفولانزا، حساسیت‌زا است؟
تزریق واکسن در کسانی که سابقه واکنش الرژیک به مواد موجود در واکسن آنفولانزا را دارند مانند تخم مرغ، فرمالدهید، جنتامایسین، کسانی که در زمان مراجعه برای تزریق واکسن تب یا عفونت حاد داشته باشند، کسانی که سابقه ابتلا به سندرم گیلن باره را داشته باشند و شیر خواران زیر 6 ماه ممنوع است.
هشدار دارچین: توصیه میشود كه در مورد تزریق این واكسن، حتما با پزشك متخصص مشورت شود؛ برای مثال افرادی كه به تخم مرغ حساسیت دارند، حتما باید برای تزریق این واكسن تحت آزمایش و بررسی قرار گیرند.
باردارها با واکسن آنفولانزا چه کنند؟
واکسن‌های آنفولانزا در تمامی مراحل بارداری قابلیت مصرف دارند. اطلاعات عمده‌تری در مورد بی‌خطری این دارو در سه ماهه دوم و سوم نسبت به سه ماهه اول بارداری در دسترس است. همچنین واکسن آنفولانزا را میتوان در دوران شیردهی تجویز کرد.
واکسن آنفولانزا چگونه تزریق میشود؟
واکسن آنفولانزا باید در دوزی که پزشک تجویز کرده به صورت داخل عضلانی یا زیر جلدی عمیق تزریق شود.
فصل شیوع آنفلوآنزا معمولا از مهر تا اردیبهشت به طول می‌انجامد. بهترین ماه‌ها برای واکسیناسیون آنفلوآنزا مهر و آبان است، اما بعد از این زمان هم میتوان واکسن زد.
عوارض جانبی واکسن آنفولانزا چیست؟
مانند تمام فرآورده‌های دارویی این واکسن هم ممکن است در برخی از افراد موجب عوارض جانبی نظیر این موارد شود شود که این عوارض معمولا طی یک تا دو روز بدون درمان برطرف میشود:
- سردرد
- تعریق
- درد عضلات
- درد مفاصل
- تب، ضعف
- خستگی
- سرخی و ورم و سختی محل تزریق
عوارض دیگر و حساسیت‌های شدید
- تب بالا
- تغییر در رفتار و هوشیاری
- کهیر یا راش‌ها و ضایعات پوستی منتشره
- گرفتگی و خشونت صدا
- مشکلات تنفسی مانند سختی تنفس، ضبان قلب بالا
- ضعف شدید بدنی با رنگ پریدگی
- حساسیت شدید و فوری در افرادی که به تخم مرغ حساسیت دارند
عوارضی که باید به سرعت به پزشک مراجعه کرد
- احساس گیجی وخستگی
- تورم اطراف چشم‌ها و لب‌ها
- سندرم گیلن باره با علایم فلج بالا رونده ناشی از گرفتاری اعصاب محیطی
- شوک انافیلاکتیک
.
این نکات را در مورد واکسیناسیون آنفلوآنزا را به یاد داشته باشید:
- واکسن تزریقی آنفلوآنزا حاوی ویروس کشته شده است. استفاده از این واکسن پس از شش ماهگی مورد تایید قرار گرفته است.
- واکسن استنشاقی آنفلوآنزا به صورت اسپری بینی از ویروس ضعیف شده ساخته شده است و برای افراد بین دو تا ۴۹ سال مورد تایید قرار گرفته است.
- این واکسن برای کسانی که قبلا نسبت به آن حساسیت نشان داده اند، توصیه نمی‌‌شود.
- تقریبا دو هفته پس از زدن واکسن، بدن شما پادتن‌‌هایی تولید میکند که برای محافظت در برابر آن گونه خاص ویروس آنفلوآنزا مورد نیاز هستند.
- شما با زدن واکسن تزریقی آنفلوآنزا، آنفلوآنزا نمی گیرید، اما عوارضی جزئی مانند تورم، تب خفیف و درد بدن ممکن است رخ دهد.
- همین مسئله در مورد واکسن استنشاقی هم صادق است و تنها ممکن است اثرات جانبی جزئی به صورت آبریزش بینی، سردردو گلودرد خفیف بروز کند.
- بر پایه تحقیقات انجام شده این واكسن از ابتلا به آنفلوانزا جلوگیری می‌‌كند، اما تاثیر چندانی بر مرگ و میر ناشی از این بیماری ندارد. این در حالی است كه در گذشته تصور می‌‌شد واكسن سرماخوردگی تا 50 درصد مرگ ناشی از بیماری آنفلوانزا را كاهش می دهد.
*دكتر حميد قهرماني؛ كارشناس مسئول دارویي معاونت بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي گيلان
Join the discussion